De Week van de Bouw is voorbij. Menig debat over een meer innovatieve, klantgerichte en duurzame sector werd gevoerd. Agenda's, Akkoorden en Tafels met even indrukwekkende namen werden weer benoemd, geroemd en geëvalueerd. Wat maakt het toch zo'n uitdaging om de bouw fundamenteel te veranderen? Is het de sterk op het proces georiënteerde cultuur dat zich verzet tegen een strak eindproduct? Misschien dat de moeizame zoektocht ook een juridische achtergrond heeft.
Een productgerichte cultuur kent trefwoorden als: prestatie, specificatie, zeker resultaat, uitwisselbaarheid. Daarentegen centreert een procesgerichte cultuur rond termen als: directie voeren, meer- en minderwerk, stelposten maar ook: de persoon van de wederpartij.
Een vaste vraag voor beginnende rechtenstudenten is: kan iedereen de Eiffeltoren verkopen? Velen zeggen neen; het juiste antwoord is ''ja''. Een koop/verkoopcontract verplicht de verkoper om aan de koper het bezit (zeg: eigendom) te verschaffen. De niet-eigenaar kan dat natuurlijk niet (pleegt wanprestatie), maar duidelijk is dat het zwaartepunt bij het product, de zaak, het artikel ligt. De persoon, kwaliteit of hoedanigheid van de verkoper doet er juridisch niet toe.
Dat is totaal anders bij de aannemingsovereenkomst. Die wordt juist wél aangegaan met het oog op de persoon. Zijn of haar bekwaamheden staan centraal en persoonsvervanging (uitwisselbaarheid) is uitgesloten. De oude wet was met artikel 1648 BW glashelder: ''De aanneming houdt op door de dood van de aannemer''. De nieuwe wet is gespiegeld: bij overlijden van de aannemer blijft de overeenkomst in stand hoewel ''ieder der partijen de overeenkomst kan beëindigen'' (art. 7: 763 BW). De contractuele regeling is vaak afwijkend, maar het is dit beginsel dat de aannemingscultuur heeft gevormd.
Een symbiose van deharde(koop) enzachte(aanneming) culturen lijkt nodig wil er een echte bouwindustrie kunnen ontstaan; een industrie zonder Toren van Babel, maar met de vooraf bestelde Eiffeltoren als resultaat.
Mr Ewald L.J. van Hal
Directeur vereniging Koninklijke Nederlandse Bouwkeramiek, namens NVTB
- Delen
