Het is algemeen bekend dat mensen graag geloven in wat zij willen geloven: wensdenken. Dit psychologische fenomeen staat onder diverse namen bekend (tunnelvisie, selectief geheugen, drogreden, placebo-effect e.d.) en heeft als kenmerk dat voorbij wordt gegaan aan de feiten. Het is dan schokkend als iets niet is wat je denkt dat het is.
Begin dit jaar werd de wereld opgeschikt door enkele voedselschandalen. In pizza met kalfsvlees bleek het vlees afkomstig van paarden. Het rundergehakt in de gehaktballetjes van een Zweeds meubelwarenhuis bleek paardenvlees. Zelfs de biefstukkenkoning van Amsterdam bleek overheerlijke biefstukken te serveren met vlees van … paarden. In Amerikaan bleek als tonijn verkochte vis makreel te zijn. En in Duitsland hielden honderden boerenbedrijven teveel legkippen maar niettemin werden de eieren verkocht onder een biologisch label. Dichterbij speelt het evenzeer. Denk aan het duurzaam geproduceerde kozijn dat gemaakt blijkt van hout uit illegale kap. Of de onbrandbare en daarmee veilige geachte panelen gemaakt van vezelmateriaal die een verwoestende werking op de gezondheid hebben. Het is allemaal slecht voor het milieu en zeker schadelijk voor het vertrouwen.
In zijn boek over ecologische intelligentie beschrijft de Amerikaan Goleman, bekend van zijn boeken over emotionele intelligentie, wat nodig is om ons gedrag meer milieuverantwoord te maken en een mentaliteitsverandering tot stand te brengen. Leidend beginsel, volgens Goleman, is informatie over het product en inzicht in de consequenties van handelen. ''Het is de verantwoordelijkheid van bedrijven om ons daarop te wijzen en erop in te spelen'', aldus de Amerikaan.
Het lastige is dat Goleman's theorie alleen werkt als de geboden informatie feitelijk juist is. En daar wringt de schoen. Want ook (bouw-)fabrikanten doen soms aan wensdenken. Dat is slecht voor het milieu en schadelijk voor het vertrouwen. Want als je bent wat je eet en je eet niet dat je denkt dat je eet, ben je dan nog wel degene die je denkt te zijn? Of wel: als je bent wat je doet en je doet niet dat je denkt te doen, ben je dan nog wel degene die je denkt te zijn?
- Delen
