Hoe lang is eeuwig?
Amsterdammers mogen tot 20 februari a.s. hun mening geven over de Overstapregeling. Dat is het plan van de gemeente om erfpachters (eeuwige) zekerheid te geven over hun kosten van de canon. Het plan leidt tot heftige reacties en niet geheel ten onrechte.
Al 120 jaar lang heeft de gemeente Amsterdam het beleid om de grond voor woningen en gebouwen zelf in eigendom te houden. Vrijwel alle gebouwen staan daarom ''op'' erfpacht. Voor dit recht betaalt de erfpachter aan de gemeente als grondeigenaar periodiek een vergoeding: de canon. Deze kan jaarlijks worden betaald of voor een bepaalde periode (50 of 75 jaar) worden afgekocht. Verstrijkt de termijn dan wordt het bedrag van de canon herzien wat meestal tot een fors hogere afdracht leidt.
Het College van B&W van Amsterdam heeft nu het stellige voornemen om erfpachters de vrijwillige overstap mogelijk te maken van het huidige systeem met voortdurende erfpacht naar een nieuw systeem met eeuwigdurende erfpacht.
In het eerste geval wordt de canon na ieder aflopend tijdvak opgevolgd door een nieuw tijdvak van 50 jaar. In het laatste geval is de canon tot in de eeuwigheid vastgelegd en kan deze jaarlijks worden betaald of eenmalig worden afgekocht. In dat geval nadert het erfpachtrecht wel heel erg het eigendomsrecht, niet alleen economisch maar ook financieel, hoewel het dat juridisch dan toch weer net niét is.
Uiteraard is het een kwestie van kiezen, voor burger en bestuur, maar vraag is of deze in termen van VVD-wethouder Van der Burg ''hoogst haalbare erfpachtdeal'' wel zo verstandig is. De Overstapregeling is sterk politiek gedreven, gaat door de ingewikkelde berekeningswijze van de canon met bovendien onderling afwijkende tijdvakken de prijsvorming op de woningmarkt zeer ondoorzichtig maken en de (hypothecaire) financiering van de eigenwoning wordt, zacht gezegd, een uitdaging van de eerste orde. Verder nodigt de Overstapregeling al bij voorbaat uit tot bestuurlijke ongeloofwaardigheid. De sterk politieke context van de Overstapregeling lijkt immers voorspelbaar te maken dat er een moment komt dat de regeling wordt opengebroken, want hoe lang is tegenwoordig nog eeuwig?
Lees de column op de site van Cobouw