Er zijn twee verschillende manieren om mooi en strak (klinker)straatwerk met een juiste fundatie te krijgen: hamerstraten en vlijen. Dit onderscheid is belangrijk en beïnvloedt de kostprijs van het straatwerk, zodat de bestratingwijze bij voorkeur al in het bestek staat vermeld. Straatbakstenen kunnen machinaal of handmatig worden verwerkt en in diverse verbanden worden gelegd. In de meeste gevallen worden de stenen staand (op hun kant) gelegd hoewel het ook liggend (plat) kan. Dit artikel beschrijft de verschillende technieken van goed straatwerk.
Vlijen
Bij vlijen werkt de straatmaker vanaf het gerede werk met het geëgaliseerde zandbed vóór zich, waar de stenen direct op worden gezet. Dit levert een hoge productie van straatwerk op, maar er is wat meer kans op schade en, met de maattoleranties van een natuurproduct als straatbaksteen, minder nauwkeurig in de vlakheid. Met de meest recente producten, zoals straatbakstenen o.a. met afstandhouders, worden deze nadelen ondervangen en kan overigens wel verantwoord worden gevlijd.
Hamerstraten
Bij hamerstraten is het zandbed wel geëgaliseerd maar de straatmaker werkt er achteruit doorheen, de stenen worden vóór of achter de straatmaker geopperd. De straatmaker plaatst iedere steen individueel op hoogte in het zandbed. Daarmee wordt een zeer nauwkeurig resultaat behaald.
Mechanisch straten
Bij mechanisch straten volgens de vlijmethode worden de stenen vanuit de fabriek in een vast patroon in "tassen" (pakketten) aangevoerd. Met behulp van een mechanische kleminrichting worden de stenen op het gerede zandbed gevlijd, waarna de afwerking volgt met passtukken en voegzand. Als laatste bewerking wordt het straatwerk mechanisch verdicht. Meer info op mechanisch straten.
Mechanisch aanbrengen elementenverharding
De overheid stelt eisen aan de verwerking van elementenverharding waaronder straatbaksteen, waarbij de Inspectiedienst SZW de regels voor de beperking van de fysieke belasting van de straatmaker heeft aangescherpt. Als gevolg gelden er andere beginselen voor de toepassing van mechanisch aanbrengen van straatbaksteen. Uitgangspunt luidt dat altijd mechanisch moet worden gestraat. En dat handmatig straten uitsluitend onder voorwaarden is toegestaan.
Mechanisch straten verlicht de fysieke belasting van de straatmaker. De richtlijnen hiervoor zijn beschreven in de CROW-publicatie 324 (herziene uitgave van publicatie 282), met als titel "Verantwoord aanbrengen elementenverharding - afweging. In deze publicatie zijn alle stappen en voorwaarden in het (ontwerp)proces van mechanisch aanbrengen van elementenverharding beschreven.
Voegen
De ruimte tussen de stenen moet worden opgevuld met zand. Om te bereiken dat de voegen goed worden gevuld, moet het zand worden ingewassen. Het zand wordt met veel water in de voegen gespoeld. De bestrating wordt na het vullen van de voegen afgetrild. Goed voegmateriaal moet enerzijds fijn genoeg zijn om in de voegen te kunnen worden gebracht en anderzijds toch grof genoeg om aan de stenen de juiste steun te geven.
Herbestraten
Bij het herbestraten van bestaande verhardingen kunnen eerder gebruikte straatbakstenen veelal uitstekend opnieuw worden toegepast. Het is belangrijk de gebruikte stenen goed te ontdoen van grond en zand. Daarna moet het bovenste deel van de aanwezige zandlaag worden losgemaakt en moeten harde voorwerpen uit het zand worden verwijderd. Vervolgens wordt het zand opnieuw onder profiel gebracht en aansluitend verdicht.
Om een zo gaaf mogelijk resultaat te verkrijgen verdient het aanbeveling gebruikt en nieuw materiaal gescheiden te houden. Gebruikte stenen hebben in de loop van de tijd immers een diepere kleur gekregen.
Vakmanschap
Het natuurproduct straatbaksteen vraagt om een nauwkeurige wijze van bestraten. Het aanbrengen van bestratingen is daarom een activiteit voor professionals.
Goed en verantwoord straatwerk
Per 1 november 2022 is de vernieuwde versie BRL 9334 Straatwerk van kracht. Daarmee kunnen bestratingsbedrijven zich laten certificeren en hun straatwerk met externe kwaliteitsborging aanbieden. De boordelingsrichtlijn is ontwikkeld met als voornaamste doel de kwaliteit van goed en verantwoord straatwerk zichtbaar en onderscheidend te maken. Voor de eisen is gebruik gemaakt van o.a. de SEB-kwaliteitsnormen en de Standaard RAW-2020. Op basis van de BRL hebben opdrachtgevers de zekerheid van aantoonbaar goed bestratingswerk.
Podcast straatbaksteen
In de podcast van KNB vertelt Eric Zijlstra over de verwerking van straatbakstenen. Presentatrice Fabienne de Vries sprak in een uitzending van New Business Radio met experts over het product straatbaksteen. De uitzending is in 4 afzonderlijke podcasts terug te luisteren.
Benodigde hoeveelheden:
|
Formaat straatbakstenen |
ca. stuks/m2 staand |
ca. stuks/m2 liggend |
|
Waalformaat |
100 |
55 |
|
Dikformaat |
73 |
55 |
|
Platkeiformaat |
- |
51 |
|
Keiformaat |
- |
52 |
|
Vierlingformaat |
101 |
78 |
|
Vellingkantdikformaat |
- |
54 |
|
Tegelformaat |
- |
24 |
|
IJsselformaat |
138 |
- |
- Delen
