05-07-2024
Duurzaamheid en circulariteit van baksteengevels stonden centraal tijdens een inspirerende kennissessie op 27 juni bij KNB in Velp. Vanwege de actualiteit van dit thema trok de bijeenkomst een breed scala aan deelnemers, waaronder architecten, bouwers, producenten en leveranciers.
De positie van baksteenmetselwerk in de veranderende bouwsector stond centraal in een duo-presentatie van Arie Mooiman, adviseur Techniek en Duurzaamheid bij KNB-keramiek, en Harrie Vekemans van Adviesbureau Vekemans. Harrie Vekemans is ook initiator van onafhankelijk kenniscentrum voor metselwerk MADE, de organisator van de kennissessie.
Diepe duik in duurzaamheid
Arie Mooiman beet het spits af met een diepgaande presentatie over de duurzaamheidsaspecten van baksteengevels. Hij ging in op de vele ontwikkelingen in de Europese en Nederlandse regelgeving rondom de duurzaamheid van gebouwen. Vervolgens lichtte hij de milieuprestaties van bouwkeramiek toe. Mooiman wees op de lokale productie en lange levensduur van bakstenen. Dat resulteert in een lagere milieubelasting indien vergeleken met veel andere materialen. Hij onderstreepte verder dat baksteen niet alleen esthetisch aantrekkelijk is, maar ook functioneel bijdraagt aan energie-efficiëntie en brandveiligheid. Daarnaast wordt de circulariteit van bakstenen versterkt door innovaties in het verwerkingsproces en de vele mogelijkheden tot hergebruik.
Roadmap voor Bouwkeramiek
Onderdeel van Mooiman’s presentatie was ook de Technology Roadmap voor Bouwkeramiek. Deze benadrukt vier actielijnen:
- Verduurzaming van de productie
- Productvernieuwing en innovatie van het verwerkingsproces
- Versterken van de circulariteit
- Duurzaam grondstofgebruik
De doelen van deze Roadmap omvatten de CO2-reductie van 55% in 2030 en een vermindering van het gebruik van primaire grondstoffen. Mooiman legde uit hoe deze doelen in overeenstemming zijn met nationale en Europese wetgeving, zoals de Klimaatwet en de Europese Green Deal.
Baksteen en MKI/MPG waarden
Veel aandacht was er voor de uitleg van rekenmethodieken die milieuprestaties in de bouw uitdrukken. De MKI (Milieu Kosten Indicator) is daarbij een zeer belangrijke indicator. Deze vat de milieu-impact van een materiaal over de gehele levensduur samen in één score. Mooiman lichtte ook toe hoe de MPG-berekening werkt (Milieuprestatie Gebouwen) en dat deze vanaf 2025 vooral voor woningen fors aangescherpt zal worden. Dit getal is de som van alle MKI-waarden van de gebruikte producten gedeeld door de vierkante meters gevel van het gebouw. Mooiman toonde aan dat baksteen een zeer competitieve milieuscore heeft. Dat maakt baksteen een blijvend aantrekkelijke keuze voor duurzame bouwprojecten, ook in de toekomst.
Innovatieve toepassingen en hergebruik
Harrie Vekemans vervolgde de kennissessie met een presentatie over de praktische toepassingen van duurzaamheid en circulariteit in de baksteenindustrie. Hij besprak innovatieve technieken zoals droogstapelsystemen voor baksteengevelwerk. Deze stapel-technieken maken hergebruik van bakstenen maar ook eenvoudige demontage mogelijk (losmaakbaarheid). Verder verminderen de systemen de milieu-impact en dragen deze bij aan een efficiënter bouwproces.
Vekemans ging verder in op het gebruik van kalkmortel in historisch metselwerk en illustreerde dat met de projecten Oude Haven in Zierikzee, Muur van Altena in Vlissingen en de herbestemming van een fabriekslocatie in Rotterdam. Deze historische voorbeelden tonen de duurzaamheid van metselwerk aan, mede omdat kalkmortel na sloop eenvoudig van de baksteen is te verwijderen. Dat vergemakkelijkt hergebruik en is het overdenken waard, zo meent Vekemans, mits het nieuwe metselwerk met kalkmortel voldoet aan onze manier van bouwen en aan eisen van constructieve veiligheid.
Presentaties
Met een sterke focus op duurzaamheid en circulariteit biedt de baksteen een solide basis voor toekomstbestendig bouwen. De presentaties van Mooiman en Vekemans gaven de deelnemers niet alleen theoretische kennis, maar ook concrete handvatten om duurzaamheid in de praktijk te brengen. Download hier de presentatie van deze kennissessie:
- Delen
